W świecie, gdzie rozgrywki e-sportowe przyciągają miliony widzów, a najlepsi gracze stają się międzynarodowymi gwiazdami, coraz częściej zadajemy sobie pytanie: jak wygląda rzeczywistość zdrowotna tych młodych zawodników? Odpowiedź nie jest jednoznaczna, a sytuacja jest bardziej złożona niż mogłoby się wydawać.
Fizyczne wyzwania zawodowych graczy
Najnowsze badania pokazują niepokojący trend – zawodnicy e-sportowi mają niższą masę mięśniową (LBM) niż ich niegrajacy rówieśnicy. To istotny problem, ponieważ niska masa mięśniowa koreluje z otyłością, cukrzycą i innymi przewlekłymi schorzeniami.
Wszyscy znamy te stereotypy – zbyt dużo siedzenia, zbyt mało ruchu, zła postawa, problemy z kręgosłupem. Niestety, część z nich okazuje się prawdziwa. Wielogodzinne sesje przed monitorem rzeczywiście odbijają się na zdrowiu oczu, ramion, szyi i pleców.
Dodatkowym problemem jest specyfika gier mobilnych, które wprowadzają nowe wyzwania zdrowotne. Ponad 90% zawodników e-sportów mobilnych zgłasza zmęczenie oczu, a ponad 30% cierpi na bóle głowy i problemy z zatokami. Mniejsze ekrany, inne kąty patrzenia oraz odmienne pozycje dłoni i ramion tworzą całkowicie nowy zestaw problemów zdrowotnych.
Niewidzialna strona e-sportu: wyzwania psychiczne
Presja w świecie zawodowego gamingu jest ogromna. Weźmy przykład Kyle'a „Danny'ego” Sakamaki, utalentowanego zawodnika League of Legends, który musiał wycofać się z Ligi Mistrzostw LoL w 2022 roku z powodu problemów ze zdrowiem psychicznym. Jego zespół, Evil Geniuses, musiał bronić się przed oskarżeniami o brak odpowiedniego wsparcia dla swojej 17-letniej wówczas gwiazdy.
Przeciętny dzień zawodnika e-sportowego wygląda następująco:
- Treningi sześć dni w tygodniu
- 8-10 miesięcy intensywnej gry w roku
- Rozgrzewki koncentrujące się na celowaniu
- 4-7 meczów treningowych (scrimów) dziennie
- Do 6 godzin formalnego treningu
- Dodatkowe godziny indywidualnego doskonalenia umiejętności
Do tego dochodzi ciągła ocena ze strony fanów, dziennikarzy i influencerów, a także intensywne podróże na turnieje międzynarodowe. Biorąc pod uwagę, że średni wiek zawodnika to zaledwie 18 lat, pojawia się pytanie, czy otrzymują oni wystarczające wsparcie od swoich zespołów i organizatorów.
Jak poprawić sytuację? Rola trenerów wydajnościowych
Na szczęście organizacje e-sportowe i instytucje rządowe zaczynają dostrzegać te problemy i podejmują kroki, aby im zaradzić. Coraz więcej zespołów zatrudnia trenerów wydajnościowych, którzy – w przeciwieństwie do trenerów gry koncentrujących się na strategii i umiejętnościach – patrzą na całościowy obraz zdrowia zawodnika.
Trenerzy ci:
- Pomagają rozwijać techniki radzenia sobie ze stresem
- Uczą zachowania spokoju i koncentracji podczas meczów
- Tworzą indywidualne programy treningowe poprawiające postawę i refleks
- Wspierają morale zespołu i pomagają rozwiązywać konflikty
Jak podkreśla Fabian Broich, trener wydajnościowy współpracujący z Międzynarodowym Komitetem Olimpijskim, kluczowe jest nauczenie graczy równowagi między indywidualizmem a pracą zespołową.
Korzyści z treningu fizycznego dla e-sportowców
Dobre zdrowie jest wartością samą w sobie, ale dobra kondycja psychiczna i fizyczna może również wpłynąć na wyniki meczów. Badanie z 2019 roku wykazało, że 80% zawodników e-sportowych uważa, że utrzymanie dobrej formy wzmacnia ich wyniki w grze.
Co więcej, badanie z 2020 roku opublikowane w Journal of the American College of Sports Medicine wykazało, że 15 minut treningu interwałowego o wysokiej intensywności (HIIT) przed meczem e-sportowym poprawiło celność ataków graczy o 75%.
Trzy główne korzyści zdrowotne dla zawodników e-sportowych to:
- Unikanie opuszczonych meczów z powodu chorób lub urazów przeciążeniowych
- Poprawa czasu reakcji i funkcji poznawczych
- Budowanie wytrzymałości na dłuższe mecze i ogólnej odporności na stres
Nie wszystko jest takie czarne
Wbrew powszechnym przekonaniom, e-sport nie jest wyłącznie szkodliwy dla zdrowia. Badanie z 2023 roku opublikowane w czasopiśmie Sustainability wykazało, że gracze, którzy robią regularne przerwy i utrzymują standardową pozycję siedzącą podczas gry, mają niższą częstotliwość występowania bólu szyi i pleców.
Co więcej, gry mogą pozytywnie wpływać na mózg. Dr Jane Konidis z Kliniki Mayo zauważa, że po kilku tygodniach regularnej gry „badania wykazały, że gracze e-sportowi wykazują zwiększoną objętość istoty szarej i aktywację w korze przedczołowej, co koreluje z poprawą wydajności”. Lepsze funkcje poznawcze przekładają się na lepsze rozwiązywanie problemów i lepszą pamięć krótkotrwałą.
Podsumowanie
E-sport jest inny niż tradycyjne dyscypliny sportowe. Ma swoje unikalne wyzwania, ale także niepowtarzalne korzyści. Podczas gdy zespoły i trenerzy pracują nad ochroną zdrowia fizycznego i poznawczego graczy, warto odrzucić stereotypy i ogólną negatywność.
Jako społeczność e-sportowa powinniśmy działać na rzecz zrównoważonego podejścia, które uznaje zarówno wyzwania, jak i korzyści płynące z zawodowego gamingu. Tylko w ten sposób możemy zapewnić, że przyszłe pokolenia graczy będą mogły cieszyć się długimi i zdrowymi karierami w tej ekscytującej, rozwijającej się dyscyplinie.
Pamiętajmy – zdrowie zawodnika e-sportowego to nie tylko brak kontuzji, ale pełny dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny. I tak jak w tradycyjnym sporcie, osiągnięcie tego wymaga świadomego wysiłku, odpowiedniego wsparcia i holistycznego podejścia.
